dinsdag 3 september 2019

Van top tot teen tuinbonen


Vaak begint een marktdag met een klein college van Gert van Herk. Gewoon omdat ik altijd wel een vraag heb als ik de groentes zie en dan volgt al luisterend vanzelf weer een volgende vraag. Gister vertelde hij dat de tuinbonen, die hij in mei als laat probeersel nog 'gelegen' had, nu bloeien. Hij betwijfelt of ze nog peulen gaan krijgen. Hoezo? 'Omdat ik denk dat de groei van de plant voor de langste dag plaatsvindt.' Ik opperde om ze als tuinboontoppen te oogsten. Ik vertelde dat we op Warmonderhof in het najaar het opschot van de tuinboon oogstten. De gewasresten voerden we na de teelt af, maar er bleven altijd wel peulen achter op het land, waar de bonen van kiemden en uitgroeiden tot mals loof. Gert zei dat het loof van deze lichting daar al te oud en stug voor is, - 'de stengels zijn hol, misschien als rietje, alleen zijn ze vierkant'. Op het perceel waar de overige tuinbonen stonden, de eerste in februari gezaaid, komt de komende weken boerenkool 'en daarin wil ik geen opschot'. Maar hij zag wel in dat het een nieuw en anders product zou zijn, fris en jong. Ik zei dat ik het voor restaurant Greens wil proberen. Daarvoor zou ik opnieuw tuinbonen zaaien. 

Afgelopen week plukten we op de tuin ruim 5 kilo tuinbonen, die we als service naar het restaurant hebben gedopt en waar 1,8 kilo bonen van overbleef. Ik hoorde dat de chef ze wilde dubbeldoppen. Ik heb van een aantal planten de peulen laten hangen om zaad van te winnen. Opschot zal ik niet hebben, elke peul telt als het grootste deel van het zaad en kiemen opgegaan is aan de kauwtjes en muizen. Ik zei tegen Gert dat de bloemen van tuinbonen ook fantastisch zijn, omdat ze al naar tuinboon smaken. Dat wist Gert dan weer niet. Oké, hij houdt absoluut niet van tuinbonen en is niet zo'n experimentele eter, dus gaat zo'n bloem niet in z'n mond stoppen, maar ik hem wel iets bijgebracht. Wie had dat gedacht. 

Een paar weken terug had Gert twee rassen tuinbonen bij zich. Die hebben we 's ochtends dus even opengemaakt. Lesje "rassenleer". Witkiem heeft een grote peul, maar maakt 4 bonen. Als ze oud worden, worden ze taai net 'sjoelballen'. Listra maakt een kleinere peul, maar zijn 'beregoed gevuld' met 5 bonen. Het levert minder kilo's, maar de klant houdt schoon meer over. Listra heeft niet het vliesje met het typische bittertje dat veel mensen tegenstaat. Zelf merkte ik dat de bonen van Listra niet grijs koken en dat het kookwater niet bruin wordt, zoals bij Witkiem. Dat vliesje is één van de redenen dat mensen dubbeldoppen. Een dubbel gedopte tuinboon is prachtig heldergroen van kleur, maar het is bewerkelijk en ik vind het achterhaald en overgewaardeerd. Net zoiets als bonenkruid, elk jaar heb ik wel een klant die weigert tuinbonen te kopen, omdat ik geen bonenkruid heb. Ik heb nu zelf bonenkruid op de tuin staan en was voornemens het mee naar de markt te nemen, om me van mijn beste kant te laten zien, maar verzuimde vooralsnog. 


Vorige week had ik tuinbonen tekort, er gingen 6 kisten doorheen. Gister bleef ik met 4 kisten zitten. Gert had een kist of 2 meer meegebracht, maar het was een tamme markt. Juli 2014 bracht Gert 16 kisten, 240 kilo die ik, als ik het me goed herinner, allemaal verkocht. De prijs was 1 euro per kilo, de helft van wat het nu is. 

Foto: Buijtenland van Rhoon
Klanten komen terug voor de tuinbonen, ze zijn er lovend over: 'absoluut perfect', 'fantastisch', 'niet die typische tuinbonensmaak, de smaak is zacht, ze proeven naar net geplukt'. Nog 1 keer dit seizoen.
Foto: Keep on Blogging