17 mei 2020
37 jaar geleden, zo oud als hij geworden is. Ik weet er niks meer van. 17 mei is de nationale feestdag van Noorwegen. Grunnlovsdag. De Noren vieren dat er in 1814 overeenstemming werd bereikt over de Noorse grondwet. In 1936 werd de dag voor het eerst officieel gevierd door het Noorse parlement. Een dag nadat we zijn moeder, mijn oma, begroeven, ging ik met mijn toenmalige schoonfamilie in Bergen aan boord van een schip om langs de kust naar Noord Noorwegen te varen.
Die reis stond al maanden gepland. Mijn oma vond het nodig om 4 dagen eerder ineens dood te gaan. 18 oktober 2011. In haar eigen benedenhuis in de Haagse Archipel, waar ze zo’n zestig jaar woonde. 103 jaar oud. Via haar achtertuintje ging de kist met haar erin naar de voordeur. De keukendeur moest nog uit de scharnieren gebikt worden om de kist niet te hoeven lichten. Achteraf gezien kon de timing van haar overlijden eigenlijk niet beter. De avond ervoor was ik nog bij haar geweest. Ze had me op het hart gedrukt van de reis naar Noorwegen te genieten. Ze wist hoeveel ik van Scandinavië hou.
Haar begrafenis was er eentje van Corona avant la letter. In besloten kring. Alleen had zij bepaald wie er bij mocht zijn. We waren met 9. 2 mensen misten. Haar kist droegen we op onze schouders, terwijl we ‘qui peut faire de la voile sans vent’ zongen. Het gat waarin haar kist lag, hebben we zelf met de berg zand, die aan de kopse kant lag, dicht geschept. Ik denk dat ze dat nooit goed gevonden zou hebben, maar zo wilde ik dat graag. De plek van het graf voor drie had zij in eerste instantie samen met mijn ouders voor haar zelf uitgekozen. Zo anders hartverscheurend als het ging, had niemand voorzien. Ze was weg van de statige bomen op de begraafplaats. Ze vond het vreselijk toen er jaren geleden een boel gekapt werden.
De tekst voor haar op de grafsteen had ze ook al vast gelegd. Stiekem hebben we zelf nog ‘onze dierbare oma’ eraan toegevoegd. De steen was deels al beschreven voor de vader van mijn vader, die twee jaar voordat ik ter wereld kwam, stierf. Zijn urn is later in het graf bijgezet. En voor mijn vader, die twee jaar na mijn geboorte stierf. Op zijn begrafenis waren veel mensen, maar ik was er niet bij.
Vandaag ging ik naar Oud Eik en Duinen. Dat doe ik elk jaar op deze dag. Toen ik er was, kroop er een rupsje langs de grafsteen omhoog. Tijdens het klimmen viel het een aantal centimeter naar beneden. Naast het graf heb ik een stukje tuin geplant. Damastbloem, goudsbloem, driekleurig viooltje en oost-indische kers.
Mijn oma vertrok tijdens de tweede wereld oorlog met de laatste boot naar Indie om te trouwen. Haar aanstaande man was daar planter op een tabaksplantage. Ze kwamen in een Japans interneringskamp terecht. Vlak na de bevrijding van de kampen is mijn vader verwekt. Hij groeide op in Den Haag. Vrijdag vroeg een deelnemer op de tuin aan een andere deelnemer of ze er morgen ook zou zijn.’Het is morgen zaterdag’ zei ik. ‘Is het morgen vaderdag?’ verstond hij. De link met dat het dit weekend mijn ‘vaderdag’ zou zijn, werd dankzij een dierbaar lijntje vandaag gelegd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten